Kunnen schenkingsrechten nog vermeden worden door schenking voor een buitenlandse notaris? Zijn er alternatieven?

Kaasroute gesloten – wat nu?

Op 15 december 2020 werd de befaamde ‘Kaasroute’ gesloten. Aktes verleden voor buitenlandse notarissen moesten tot die datum niet geregistreerd worden in België waardoor er geen schenkbelasting verschuldigd werd. Deze kaasroute werd dan ook een veelgebruikte techniek om roerend vermogen belastingvrij over te dragen.

De Belgische staat zag op deze manier veel inkomsten aan haar neus voorbijgaan en besloot in te grijpen via een wetswijziging. Door deze wetswijziging moeten vanaf 15 december 2020 ook alle buitenlandse schenkingsaktes verplicht geregistreerd worden in België zodat er in principe over alle schenkingen gedaan door Belgische rijksinwoners in België schenkbelasting verschuldigd wordt.

De belastingadministratie publiceerde op 16 maart 2021 een circulaire over de nieuwe registratieverplichting waarin ze dieper ingaat op enkele onduidelijkheden die bestonden.

Op welke schenkingen is de nieuwe registratieverplichting van toepassing?

Onder schenkingsakte wordt verstaan elke akte die een overdracht onder kosteloze titel vaststelt met animus donandi (de uitdrukking van de formele wil om te schenken).

De registratieverplichting is enkel van toepassing op schenkingen met roerende goederen als voorwerp. Het begrip roerend goed omvat alles wat geen onroerend goed is.

De wet vereist de registratie van “de in het buitenland verleden notariële akten die titel vormen voor een schenking onder de levenden van roerende goederen door een rijksinwoner”. Het begrip rijksinwoner behoudt zijn gemeenrechtelijke betekenis, namelijk elke persoon die zijn werkelijke, effectieve en voortdurende woonplaats in België heeft. De hoedanigheid van rijksinwoner wordt beoordeeld op het ogenblik van het verlijden van de buitenlandse notariële akte.

Enkel notariële schenkingsaktes verleden in het buitenland vallen onder het toepassingsgebied. Het begrip notariële akte wordt jammer genoeg niet verduidelijkt. De circulaire beperkt zich tot het verwijzen naar een niet-exhaustieve lijst van landen die lid zijn van de Internationale Unie van het Notariaat. 

Wanneer moeten de schenkingsaktes geregistreerd worden?

In principe moeten notariële aktes geregistreerd worden binnen 15 dagen te rekenen vanaf de datum van de akte. Aangezien deze termijn vrij kort is, werd de termijn voor registratie van buitenlandse aktes verlengd tot vier maanden te rekenen vanaf de datum van de akte. Er wordt enkel rekening gehouden met de datum van het verlijden van de akte. Ook wanneer er onder een opschortende voorwaarde geschonken wordt, wordt de termijn berekend vanaf de datum van het verlijden van de akte, zelfs indien de opschortende voorwaarde slechts later vervuld wordt.

Wie moet de schenkingsakte registreren?

De registratieverplichting rust op de contracterende partijen. Het zijn dus de contracterende partijen zelf die de akte ter registratie moeten aanbieden, dit in tegenstelling tot de Belgische notariële aktes waar de notaris steeds gehouden is de registratieverplichting te voldoen.

Waar moet de schenkingsakte geregistreerd worden?

De akte kan geregistreerd worden in om het even welk Belgisch kantoor Rechtszekerheid.

Welke schenkbelasting is van toepassing?

De fiscale woonplaats van de schenker bepaalt welke gewestelijke fiscale wetgeving van toepassing is. Dit is bijgevolg de fiscale wetgeving van het gewest waar de schenker zijn fiscale woonplaats heeft of waar hij in de vijf jaar vóór de schenking zijn fiscale woonplaats het langst heeft gehad.

Is schenken voor een buitenlandse notaris dan nog interessant?

De voornaamste reden om voor een buitenlandse notaris te schenken is recent dus weggevallen. Er zijn echter nog enkele andere voordelen, waardoor het afhankelijk van uw situatie nog steeds interessant kan zijn. Het ereloon van een Nederlandse notaris zal voor grote schenkingen doorgaans lager liggen dan het ereloon van een Belgische notaris. De meeste Nederlandse notarissen werken namelijk met een forfait, terwijl Belgische notarissen met barema’s werken, hoe meer er geschonken wordt, hoe hoger het ereloon. Ook zal u de schenkbelasting op een later tijdstip moeten betalen, aangezien u voor de registratie van een buitenlandse akte een termijn van vier maanden heeft.

Zijn er interessante alternatieven?

Er zijn inderdaad nog enkele alternatieve pistes om zo goedkoop mogelijk te schenken. Zo is er bijvoorbeeld nog steeds de mogelijkheid om te schenken via een hand- of bankgift. Deze schenking dient niet verplicht geregistreerd te worden waardoor er geen schenkbelasting verschuldigd wordt. Dit houdt wel het risico in dat de schenking als een legaat beschouwd wordt wanneer u binnen 3 jaar na de schenking overlijdt.

Mits uw vennootschap aan bepaalde voorwaarden voldoet, blijft het een mogelijkheid om de aandelen van uw familiale vennootschap te schenken aan het nultarief. 

Denkt u eraan om bepaalde goederen te schenken of plant u de overdracht van uw vennootschap naar uw kinderen? Neem vrijblijvend contact met ons op en wij onderzoeken voor/met u welk de meest aangewezen weg is. 

Bekijk ook onze andere recente blogberichten en ontdek meer expertise